Endurskoðan av fiskivinnulóggávuni (4)

Fiskimálaráðið hevur lagt fram frágreiðing "FISKIVINNULÓGGÁVAN - endurskoðan og nýskipanir" (beinleiðis link)

Har stendur um umsetiligheit av fiskiloyvum og fiskidøgum:

Fríari umsetiligheit kann vera eitt amboð at skunda undir tillagingar í fiskiflotanum. Hetta kann gerast við at taka burtur lógarásetingar, sum avmarka flyting av veiðiloyvum og avhending av fiskidøgum. (s. 4)

Kvotur ella fiskidagar?

Thormund Johannesen skrivar aftur um kvotur heldur enn fiskidagar sum háttur at avmarkað fiskiveiðuna uppá.

Thormund hevur skrivað um hetta í eina tíð. (Tvey dømi eru her og her.) Hansara argument hava alla tíðina verið sannførandi. Sum økonom havi saknað eina formliga analysu sum byggir á okkurt mikroøkonomiskt model av atferðini hjá skipaeigarum. Men lat meg siga, at eg eftirhondini blívi meira sannførdur um, at Thormund hevur rætt.

Endurskoðan av fiskivinnulóggávuni (3)

Fiskimálaráðið hevur lagt fram frágreiðing "FISKIVINNULÓGGÁVAN - endurskoðan og nýskipanir" (beinleiðis link)

Har stendur um frælsi at handla við fiskirættindum:

Frælsi at keypa og selja fiskirættindi kann birta undir, at tilfeingið verður gagnnýtt burðardygt búskaparliga. Marknaðarmekanisman skal tryggja, at teir skipaeigarar, sum duga best at reka skipini, og hava atgongd til kapital, skulu hava møguleika at keypa fiskirættindini frá teimum, ið fáa minni úrtøku úr sínum fiskirættindum. (s. 4)

Endurskoðan av fiskivinnulóggávuni (2)

Fiskimálaráðið hevur lagt fram frágreiðing "FISKIVINNULÓGGÁVAN - endurskoðan og nýskipanir" (beinleiðis link)

Har stendur skrivað um tilfeingisgjald og tilfeingisrentu:

Men fortreytin fyri yvirhøvur at tosa um tilfeingisskatt ella tilfeingisgjøld er, at ein tilfeingisrenta er til staðar. Fiskiskapurin skal kasta nakað av sær, sum er meira enn vanlig samsýning av arbeiðsmegi og kapitali. (s. 4)

Endurskoðan av fiskivinnulóggávuni (1)

Fiskimálaráðið hevur lagt fram frágreiðing "FISKIVINNULÓGGÁVAN - endurskoðan og nýskipanir" (beinleiðis link)

Har stendur skrivað um eginleikar við eini góðari skipan fyri fiskivinnuna:

Skipanin tryggjar, at ein hóskandi partur av úrtøkuni úr felags fiskatilfeinginum kemur samfelagnum til góðar (s. 3)

Framleiðsla og kradding sambært Búskaparráðnum

Búskaparráðið definerar kradding soleiðis í temafrágreiðingini frá 2004:

Framleiðsla og kradding
Virksemi, sum førir til privatbúskaparligan vinning, kann bólkast í tvey: framleiðsla ella kradding. Framleiðsla merkir í hesum sambandi vanligt virksemi á vinnuliga marknaðinum, t.e. framleiðsla av vørum og tænastum til sølu.
Men búskaparligar avgerðir verða ikki bara tiknar á vinnuliga marknaðinum ella innanhýsis í fyritøkum. Tær verða eisini tiknar umvegis, gjøgnum ávirkan á politiskar avgerðir. Í hesi frágreiðingini definera vit kradding (enska heitið í búskaparfrøðini er “grabbing”) sum eitt og hvørt virksemi, sum hevur til endamáls at skaffa sær ella sínum áhugabólki privatbúskaparligan vinning gjøgnum sersømdir frá politisku skipanini, tað verið seg serligar skattalættar, ókeypis tilfeingi, alment monopol, almenna hjálp til fyritøkur at sleppa undan húsagangi osfr. Hetta umfatar sostatt bæði lobbyvirksemi fyri at fáa sersømdir, so sum at leggja trýst á politikkarar, skriving í bløðum ella líknandi og tað virksemi, sum ger sær dælt av vunnu sersømdunum, til dømis spekulatión í sambandinum millum fiskiloyvir og kvadratrøtur. (s. 12)

Búskaparfrøðin, tann forbannaða búskaparfrøðin!

Í útvarpinum leygarkvøldið hoyrdu vit Hans Kára Vang, búskaparfrøðing, greiða frá tí sum hann sigur vera "nýggja gransking", ið vísir, at vit skulu ikki vænta, at flatskattalættin hjá ABDH-samgonguni kostar tað stóra, ja sum frálíður kostar hann kanska einki. Hans Kári hevði framløgu á landsfundinum hjá Fólkaflokkinum leygardagin.

Hans Kári sigur við útvarpið, at politiskt og akademiskt fokus er skift seinnu árini, og tí er henda nýggja granskingin komin við hesum úrslitunum nú. Hans Kári sigur eisini, at tað serliga góða við flatskattalættanum er, at hann fer serliga til tær hægstu inntøkurnar, tí tað gevur mest vøkstur.

Tað sum Hans Kári hevur ført fram eru øll tey hugsaðu góðu argumentini fyri at skattalætti til tey háløntu er eitt gott hugskot. Men tað ger tað ikki til eitt gott hugskot. Tí búskaparfrøði umfatar eina ómetaliga stóra rúgvu av teorium og modellum, sum kunnu forklára alt millum himmal og jørð. Kunnu! Búskaparfrøðingar hava ongar trupulleikar at forklára, hví toppskattalætti onki kostar. Tað er faktisk eisini sera lætt at forklára tað øvugta: hví toppskattalætti kostar nógv, og serliga í longdini, um tað er tað man vil. Tað krevur bara eitt model. Men eitt model og ein forkláring uttan tilsvarandi empiriskt grundarlag er lítið vert. (Empiri uttan model og forkláring er akkra líka lítið verd.)

Lærer vi det aldrg?

John Maynard Keynes, May 23, 1939:

It is not an exaggeration to say that the end of abnormal unemployment is in sight. And it isn't only the unemployed who will feel the difference. A great number besides will be taking home better money each week.
The Grand Experiment has begun. If it works -- if expenditure on armament really does cure unemployment -- I predict we shall never go back all the way to the old state of affairs. Good may come out of evil. We may learn a trick or two which shall be useful when the day of peace comes.
If we can cure unemployment for the wasted purpose of armaments, we can cure it for the productive purposes of peace.

Paul Krugman in "The Return of Depression Economics" (2012):

...faced with an economic crisis, countries were urged to raise interest rates, slash spending and increase taxes.
Why, sixty years after Keynes, would anybody think that that was a good idea to break so profoundly with the Keynesian compact?
The answer lay in the preceived need to win market confidence at all cost.

Tað er helt uforståeligt, at vi skal gentage de samme fejl igen.

Hvat er endamálið við Kringvarpinum? (2)

Nýggja føroyska trýeinigheitin: Stórkapitalurin, Fólkaflokkurin og útvarpstíðindini.

Um vikuskifti hevði Jørgen, floksformaður, sjálvur útvarpsreportasjuna frá landsfundinum hjá Fólkaflokkinum.

Í síðstu viku var journalistur hjá útvarpinum orðstýrari, tá kapitalistarnir, saman við politiska valdinum løgdu saman ráð um at ræna fólksins ogn.

Hagfrøðin, tann forbannaða hagfrøðin!

At Heri Petersen sambært portalinum hevur sagt á landsfundi hjá Fólkaflokkinum í Klaksvík, at

Føroyar í (næstan) allar mátar er heimsins besta land,

fær nógvar ákoyringar. Á portalinum og sosialu miðlunum. Hetta er eisini ein øgiliga løgin niðurstøða at gera, og argumentatiónin (sambært greinini) er eisini sum Harragud veit. Men tað man vera blaðmaðurin hjá portalinum sum ikki hevur fingið meira enn helvtina við, og misskilt argumentini og samanhangin, og skrivar bara okkurt út frá tí. Eitt fínt dømi síggja vit í endanum á greinini:

í mun til lønarlagið eru sosialu veitingarnar í Føroyum tær bestu í verðini. So niðurstøðan er, at Føroyar eru eitt av heimsins bestu londum at liva í.

Soleiðis kann man ikki argumentera og tað hevur Heri sjálvsagt heldur ikki gjørt. Tað er nakað, Leo Poulsen á portalinum sjálvur hevur funnið uppá. Og tað hevur Heri eisini sjálvur skrivað í viðmerking til greinina á portalinum.

Frá fremst til aftast uppá seks ár

Kringvarpið veit at siga, at Føroyar eru einasta Norðurland, har fólkatalið minkar. Í øllum hinum londunum er fólkavøkstur.

Teirra kelda er norðurlendska hagtalsárbókin 2012, sum júst er almannakunngjørd. (sí talvu 3.1, s. 36)

At fólkatalið minkar, er sjálvsagt ikki gott. At tað eisini gongur verri enn í grannalondunum, ger tað enn verri.

Jefferson on enlightened government

On The Daily Show, Jon Meacham, Jefferson biographer, said:

What Jefferson believed were threats was Britain militarily and culturally, but also the idea that we would [be governed by] a populist that would not be guided by data, that would not be guided by facts, that would be guided by authority, priestly or monarchical or aristocratic, that would push us back to the old world.

Jefferson was apparently foreseeing the modern Republican Party.

Heldur ikki kapping í bankavinnuni?

Á facebook skrivar Barbara Vang um fyrilitaleysu peningastovnarnir, sum liggja í skeið við landsstýrið:

Serstakliga undrunarvert, at Kappingarráðið ikki kann fáa játtað 1 mió. kr. til at kanna kostnaðarstøðið hjá bankum.....samstundis sum landsins stjórn ferð eftir ferð úttalar seg um, at kostnaðurin hjá bankunum er alt ov høgur, at fólkið hevur ov lítið av peningi eftir til forbrúk/fastar útreiðslur o.s.fr.

Umframt, at Føroya hava hægsta prístal í Evropa, er álagt føroyingum, ið hava realkreditfígging (sum flestir føroyingar eftirhondini hava) eitt fullkomiliga órímiliga høgt bidrag á 1,9%.

Sum Jan Otto Holm vísti á í grein síni í Sosialinum næstseinasta leygardag, vita "vanlig" fólk veruliga ikki hvat hetta merkir fyri teirra privatøkonomi.

Is it the stupid economy?

Týskvøldið hevði eg eina framløgu um amerikanska valgið í Føroyahúsinum sum partur av upphitingini til valnáttina. Uppleggið frá fyriskiparunum hjá MFS ljóðaði:

• ”Hvussu er politiska skipanin í USA sett saman og hvussu virkar hon?” v/ Stefan í Skorini, stjórnmálafrøðingi
• "Hvørji eru høvuðsevnini eru til forsetavalið í ár? Hvat hevur eyðkent amerikanskan politikk seinastu fýra árini?” v/ Heina Kristiansen, bachelor í International Business and Politics
• ”Hvønn týdning hevur búskaparkreppan fyri valið og hvussu hevur hon ávirkað valdystin?” v/ Flóvin Eidesgaard, búskaparfrøðingi