Sider

onsdag den 29. maj 2013

Søgan endurtekur seg, tá man ikki lærir av henni

Sum miðlarnir skrivað, so tykist danska búskaparráðið at vera vaknað!

Í 1930-unum, tá búskapurin var í djúpari og drúgvari kreppu, vóru eisini nógv -- mest politikarar, men teir finna altíð onkran økonom sum kann brúkast -- sum tosaðu um, at kreppan er neyðug og gagnlig (ja tavaden, tað siga tey eisini í dag), og ongar "kunstigar" loysnir skulu til. Nei, tað skal ganga sína natúrligu gongd, siga tey.

torsdag den 23. maj 2013

Um hvussu øll kunnu fara illa av at onkur fer ov væl

Fareed Zakaria skrivar í Washington Post um korruptión:
Amerikanska skattalógin er kjarnan av eini skipan av stovnsettari, lógligari korruptión. Skattaásetingarnar eru so umfatandi, tí fyritøkur, vinnugreinar og lobby-bólkar fáa serligar fyrimunir afturfyri stuðul til politikarar og valstríð, ein pengar-fyri-tænastur skipan, ið Washington hevði vrakað sum korruptan vina- og kenningapolitikkur um tað var í einum landi í triðja heiminum. (mín týðing)
(upprunaliga citatið: The U.S. tax code is at the heart of a system of institutionalized, legal corruption. The code is so vast because companies, industries and lobbying groups receive special preferences in return for campaign contributions, a cash-for-favors scheme that Washington would denounce as crony capitalism in any Third World country.)

mandag den 13. maj 2013

Sparipolitikkurin virkar ikki eftir ætlan

Alt fleiri vísa á at sparipolitikkurin virkar ikki. Eg skrivaði fyri fáum døgum síðani her á blogginum:
Eisini allir búskaparfrøðingarnir, sum stuðlaðu sparipolitikkinum hjá konservativu stjórnini í Bretlandi, hava hálsað um (siga nú tað øvugta, ella vilja einki siga).
Eg vísti á tað sama fyri trýkvart ári síðani.

Bretska stjórnin heldur kortini fram við niðurskerjingarpolitikkinum, men nú við nýggjum -- rættiliga margháttligum --grundgevingum.

onsdag den 8. maj 2013

Fíggjarkarmar 2012 og 2013

Fíggjarkarmarnir 2012, síða 2: Makrelsamgongan vildi kompensera fyri lønar- og prísvøkstur:


Fíggjarkarmarnir 2013, síða 3: ABDH-samgongan vildi brúka plenuklippara við ikki at kompensera:


Samgongan er farin at verja seg við at vísa til nøkur tøl frá 2011 sum vóru ásett fyri 2014. Trupulleikar á eldraøkinum í 2013 hava so einki at gera við ætlaðar játtanir í 2011 fyri 2014.

tirsdag den 7. maj 2013

Markleysur fantasiur at verja tað skeiva

Stórt sæð allir búskaparfrøðingar hava eftirhondini ásannað, at sparipolitikkur er ikki loysnin uppá búskaparkreppuna, sum jú hongur neyvt saman við at nýtslan og íløguhugurin eru nógv lægri enn miðal. Nýtslan er lægri, partvís av neyð, men eisini av ótta. Íløgur eru lægri, tí tær bíða eftir nýtsluni. Tá støðan í búskapinum er soleiðis, gera almennar sparingar ilt verri.

Tann gransking, sum hevur stuðlað sparipolitikkinum, hevur víst seg at vera sjusk -- og á markinum til fusk. Serliga hava tvey tveymanslið av búskaparfrøðingum fingið umrøðu:
  • Alesina og Ardagna, ið vildu vera við, at skattabroytingar hava størri multiplikatorar enn almennar útreiðslur. Tað vildi merkt, at almennar sparingar samstundis sum skattalættar verða framdir, vilja virka stimbrandi uppá búskapin, og tað gongur beint ímóti tí, búskaparfrøðin nevnir The Balanced Budget Multiplier. Hetta er seinni afturvíst av IMF, í tí frágreiðing sum eg umrøddi her.
  • Reinhart og Rogoff, ið vildu vera við, at tá skuldin hjá tí almenna fer upp um 90 pct av BTÚ, heldur búskaparvøksturin uppat. Hetta kann man nevna formaliserað skuldarfelluhysterí, men statistiska analysan var als ikki so greið, men kortini yvirseldu tey síni úrslit uppá tað grovasta og fingu góða undirtøku frá øllum teimum, sum fegin vildu trúgva tí, tí tað kundi brúkast politiskt. (Sí samanklipp her.) Nógvir økonomar vóru alla tíðina skeptiskir, men ikki fyrr enn nýliga, tá ein lesandi skuldi endurgera útrokningarnar, men ikki fekk tað at stemma, og tí bað um at fáa datasettið frá RR, kom fram, at RR høvdu bæði manipulerað við data og "gloymt" at taka alt við.

Hví skulu politikarar viðgera søgulig rættindi?

Natúran hevur einki sum eitur "søgulig rættindi": Tá fiskurin hvørvur eru søgulig rættindi einki verd.

Marknaðurin hevur einki sum eitur "søgulig rættindi": Er tú ikki framhaldandi kappingarførur, so verður tú útkonkurreraður, óansæð hvussu raskur og dugnaligur tú var síðsta ár.

Fiskatilfeingið er "fólksins ogn". Hví skulu politikarar viðgera "søgulig rættindi"?

mandag den 6. maj 2013

Modigliani-Miller theoremið og megabankar

Vit hoyra alla tíðina bankafólk, ofta stjórarnar sjálvar, føra fram, at økt krøv til bankarnar merkir øktur kostnaður, og at rokningin verður send til kundarnar. Men heldur pástandurin?

Modigliani-Miller theoremið, ið er pensum í øllum grundleggjandi fakum í finansieringsteori á universitetinum, verður lýst soleiðis á wikipedia:
The Modigliani–Miller theorem (the capital structure irrelevance principle) states that, under a certain market price process (the classical random walk), in the absence of taxes, bankruptcy costs, agency costs, and asymmetric information, and in an efficient market, the value of a firm is unaffected by how that firm is financed. It does not matter if the firm's capital is raised by issuing stock or selling debt.

Hetta er eitt rættiliga vigtugt theorem fyri finansieringsteori, og Simon Johnson vísir á, at hetta theorem hevur eisini relevans fyri kjakið um megabankar og too-big-to fail problematikkin. Hann skrivar á blogginum economix um megabankar:
Professors Modigliani and Miller made an important point — an increase in leverage, by itself (i.e., more debt relative to equity in the funding of a firm) does not create value. Banks, however, love leverage more than other companies because it allows them to exploit guarantees and subsidies from taxpayers.The heart of today’s economic argument is much more about the nature of the subsidies provided to very large financial institutions and how these distort incentives. The people running these companies are encouraged to take on more debt because this allows them to get more of the upside when things go well, while the downside is someone else’s problem.

Eisini Raghuram Rajan brúkar Modigliani-Miller theoremið til at vísa á, at øktur váði hjá bankunum, tá alt er tikið við, ikki gevur bíligari fígging -- og øvugt:
According to the Modigliani-Miller theorem, the mix of debt and equity that it uses to finance its assets does not alter its average cost of financing. Use more “cheap” debt, and equity becomes riskier and costlier, keeping overall financing costs the same. Use more equity, and equity becomes less leveraged and less risky, which causes investors to demand lower returns to hold it, and again the overall financing cost remains the same. Put differently, given a set of cash flows from a bank’s assets, the bank’s value is not affected by how those cash flows are distributed among investors, so more leverage does not reduce the bank’s cost of funding.

Bókin "The Bankers' New Clothes -- What's Wrong with Banking and What to Do About It" sær út til at vera ein bók, man burdi lisið.

onsdag den 1. maj 2013

Problemið er ikki kappingaravlaging, men Kringvarpið er farið av lagi

Gunvør Balle (Tjóðv.) skjýtir við síðuna av. Og tað er heldur ikki í lagi at bera í bøtuflaka, sum hon ger, tá hon skrivar:
Kringarpið er hart spert fíggjarliga og roynir tí allar kreativar loysnir til at skaffa inntøkur til stovnin. Tað er væl skilligt, men tað kann als ikki góðtakast, at almenni kringvarps- stovnurin fer beint inn og kappast um somu inntøkur, sum privatu miðlarnir skulu liva av.

NEI, NEI og NEI!!!